Mikroorganizmi koji se dele na više od 1000 različitih vrsta mogu se naći u ljudskom telu i na njemu, uključujući kožu, nos, usta i creva. Čovekova creva su mesto gde 90% ovih mikroorganizama pronađe svoj dom, poznat kao mikrobiom ljudskog creva[1]. Naučnici definišu mikrobiom creva kao ukupnu količinu mikroorganizama, uključujući bakterije, arheje, gljivice i njihove gene koji žive u ljudskom crevu. Otprilike jedna trećina njih zajednička je većini ljudi, dok su dve trećine specifične za svakog pojedinca, što čini njegov bakterijski profil jedinstvenim poput otiska prsta[2]. Čak ni jednojajčani blizanci, koji dele 100% genetskih informacija, nemaju isti sastav mikrobioma creva[3].
[1] https://www.eufic.org/en/healthy-living/article/the-role-of-gut-microorganisms-in-human-health
[2] Thursby E, Juge N. Introduction to the human gut microbiota. Biochem J. 2017; 474(11):1823-36.
[3] https://thegutstuff.com/about/[3].
Iako ne postoje dva slična mikrobioma u crevima, naučnici su uspeli da utvrde da je zdrav crevni mikrobiom veoma naseljen i raznovrstan. Sve je u ravnoteži i okruženju sa upravo pravim odnosom „dobrih” bakterija (kao što su bifidobakterije i laktobacili) i „loših” bakterija (kao što su clostridia i bacteroides). U stvari, i gustina zajednice mikroorganizama mikrobioma creva (ukupan broj ćelija) i raznolikost (broj različitih vrsta prisutnih u crevima) regulišu i utiču na različite procese koji se odnose na ukupno zdravlje, kao što su ishrana i metabolizam, imuni sistem, entero-endokrini sistem, crevno-cerebralna osa i drugi5
Zanimljivo je da mikrobiom creva nije povezan samo sa problemima u vezi sa hranom i bolestima digestivnog sistema kao što su gojaznost, rak debelog creva, sindrom iritabilnog creva (IBS), intolerancija na hranu, nedostatak mikroelemenata, bolesti holesterola i jetre[1], već i sa bolestima koje do pre samo nekoliko godina očigledno nisu imale nikakve veze sa našim gastrointestinalnim traktom, kao što su dijabetes, problemi mentalnog zdravlja, uključujući anksioznost i depresiju, oštećen imunitet, kožne bolesti i alergije koje se ne odnose na hranu.
5 Rinninella E, et al. What is the Healthy Gut Microbiota Composition? A Changing Ecosystem across Age, Environment, Diet, and Diseases. Microorganisms. 2019 Jan 10;7(1):14.
U suštini, ovo bogatstvo života u telu presudno je i za fizičko, i za mentalno blagostanje, jer s jedne strane modulira varenje hrane i apsorpciju hranljivih sastojaka, dok je s druge strane temelj za 70% imunološkog sistema i reguliše aktivnost mozga. Na taj način modulira moždane aktivnosti i prva je linija odbrane od bolesti.
3 SAVEZNIKA ZA ZDRAV MIKROBIOM CREVA
Kako možemo imati zdrava creva? Brojni faktori igraju važnu ulogu u oblikovanju zdravlja naših creva, poput načina života, vežbanja, genetike domaćina i lekova. Štaviše, na svoje zdravlje možemo uticati i onim što jedemo. Jedinjenja u ishrani poput probiotika, prebiotika i postbiotika mogu da igraju aktivnu ulogu u zdravlju creva hranjenjem i povećanjem raznolikosti i broja korisnih bakterija u crevima.
1. Prebiotici
1. Prebiotici
Dok ishrana sa visokim udelom masnoće (kao što je zapadnjačka ishrana) često promoviše razvoj proupalnog profila mikrobioma creva, ishrana bogata vlaknima, poput mediteranske, povezana je sa zdravijim crevnim mikrobiomom i sa imunološkim sistemom koji dobro funkcioniše, manjim rizikom od bolesti arterija i dobrim mentalnim zdravljem[1].
[1] Makki et al. The impact of dietary fiber on gut microbiota in host health and disease. 2018 Cell Host Microbe 23, 6, 705-715
Međutim, nemaju sva vlakna korisna dejstva na isti način. Izvesna vrsta vlakna koja se naziva prebiotičko vlakno direktno i pozitivno komunicira sa mikrobiomom u našim crevima. Prebiotička vlakna se selektivno koriste (obično fermentišu) od strane „dobrih” crevnih mikroorganizama, što im pomaže da napreduju, održavajući crevni mikrobiom u ravnoteži. Jednostavno rečeno, prebiotička vlakna služe kao hrana za korisne mikrobe koji žive u crevima i zbog toga doprinose dobrom zdravlju. Važno je zapamtiti da, iako su sve vrste vlakana dobre za nas, ne mogu se sve one nazvati prebioticima... među njima i rastvorljiva vlakna kao što su inulin, frukto-oligosaharidi i galaktooligosaharidi. Pored toga, mnoga druga jedinjenja bez vlakana mogu imati prebiotički efekat[1].
[1] https://isappscience.org/for-scientists/resources/prebiotics/
Za većinu ljudi hleb je osnovna hrana koju svakodnevno konzumiraju. Kroz celu istoriju je hleb, posebno određene vrste hleba, poput integralnog, bio glavni izvor vlakana. Decenijama je Puratos u misiji da poveća kvalitet (ukus, teksturu i hranljivu vrednost) hrane koju jedemo i pomogne potrošačima da žive zdrav život. Stoga ne bi trebalo da čudi što smo kao deo svojih inovativnih napora stvorili ukusne vrste hleba bogate vlaknima kojima se raduju i potrošači i njihova creva!
2. Postbiotici
Postbiotici su mešavina neaktivnih ćelija bakterija, ćelijskih komponenti (na primer, beta-glukani) ili supstanci koje proizvode crevne bakterije (na primer: masne kiseline kratkog lanca). Postbiotičke supstance su korisne za domaćina i mogu imati imunomodulacijsku ulogu, antiinflamatorno dejstvo, antioksidativne i antihipertenzivne aktivnosti među mnogim drugim zdravstvenim koristima.[1]
Ako rešenja sa fokusom na prebiotike predstavljaju Puratosov trenutni portfolio Happy Gut, postbiotička rešenja predstavljaju budućnost i tema su naših srednjoročnih i dugoročnih istraživačkih napora.
[1] Aguilar-Toalá, J. E., et al. "Postbiotics: An evolving term within the functional foods field." Trends in Food Science & Technology 75 (2018): 105-114.
3. Probiotici
I na kraju, upotreba živih „dobrih” mikroorganizama – probiotika – prisutnih ili dodatih jogurtu i drugim fermentisanim mlečnim proizvodima, takođe može doneti domaćinu zdravstvenu korist. Uprkos ulozi koju imaju u zdravlju creva, probiotici trenutno nisu tema nijednog Puratosovog istraživanja. Razlog za ovo je vrlo jednostavan: pošto se većina naših pekarskih i poslastičarskih rešenja podvrgava intenzivnoj i dugotrajnoj toplotnoj obradi, poput pečenja, nemoguće je da ovi organizmi ostanu živi u gotovim proizvodima.
Zanimaju li vas rešenja naših proizvoda? Pročitajte više u članku na blogu Srećna creva, zdravi vi.
- https://www.eufic.org/en/healthy-living/article/the-role-of-gut-microorganisms-in-human-health
- Thursby E, Juge N. Introduction to the human gut microbiota. Biochem J. 2017; 474(11):1823-36.
- https://thegutstuff.com/about/
- https://www.eufic.org/en/healthy-living/article/gut-microbiotas-effect-on-physical-and-mental-health-mynewgut
- Rinninella E, et al. What is the Healthy Gut Microbiota Composition? A Changing Ecosystem across Age, Environment, Diet, and Diseases. Microorganisms. 2019 Jan 10;7(1):14.
- Makki et al. The impact of dietary fiber on gut microbiota in host health and disease. 2018 Cell Host Microbe 23, 6, 705-715
- https://www.nutrition.org.uk/healthyliving/basics/fibre.html
- https://isappscience.org/for-scientists/resources/prebiotics/
- Aguilar-Toalá, J. E., et al. "Postbiotics: An evolving term within the functional foods field." Trends in Food Science & Technology 75 (2018): 105-114.
